Gustaw Herling-Grudziński - Pisarze Polscy

Gustaw Herling-Grudziński - urodził się 20.05.1919 r. w Kielcach, zmarł 5.07.2000 w Neapolu. W Kielcach uczęszczał do  gimnazjum im. M. Reja, następnie zdał maturę i ukończył  polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Jego przygoda z pisaniem rozpoczęła się w czasie studiów. Pisywał w „Ateneum” i „Nowym Wyrazie” między innymi o twórczości M. Dąbrowskiej, Cz. Miłosza. Kiedy w 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa Grudziński przebywał w Warszawie, gdzie był założycielem „Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej (PLAN)”. W ramach działalności „Akcji Niepodległościowej” przeniósł się do Białegostoku, potem pojechał do Lwowa, gdzie wstąpił do Związku Literatów Polskich.  Miał zamiar przenieść się z okupowanej Polski na Zachód, znalazł się w Grodnie, skąd zamierzał pojechać na Litwę. W Grodnie został aresztowany, prawdopodobnie za plany wolnościowe i krytykę nie tylko faszystowskiej okupacji, ale i  radzieckich zakusów na ziemie polskie. 

Skazany na pięć lat został przewieziony do obozu w „Jercewie”, na szlaku do Archangielska. Trudne warunki obozowe i konflikt z jednym z więźniów sprawiły, że Grudziński zdecydował  się na głodówkę, protest został przychylnie rozpatrzony, a jego sprawca przewieziony do obozu w Kazachstanie gdzie dotarła do niego wiadomość o tworzącej się Polskiej Armii, do której udało mu się wstąpić. Później w szeregach 10 Pułku Artylerii uczestniczył w Bitwie pod Monte Cassino. W wojsku wznowił swoją działalność literacką, pisywał do czasopism frontowych i miejscowych polonijnych w czasie pobytu w „Bagdadzie” był to „Kurier Polski”; w Jerozolimie pismo „W Drodze”. W Rzymie brał udział w zakładaniu Instytutu Literackiego i miesięcznika „Kultura” gdzie współpracował z Jerzy Giedroyciem. W roku 1947 przeniósł się do Londynu. Tam ukazały się w czasopiśmie „Wiadomości” jego dzienniki obozowe.

Początek lat pięćdziesiątych zastał go już w  Niemczech, gdzie w Monachium pracował w rozgłośni „Wolna Europa”. Od 1955 roku mieszkał we Włoszech, w Neapolu, tam drugi raz się ożenił( po śmierci pierwszej żony). Współpracował z „Kulturą”, uczestniczył w pracach „Instytutu Literackiego”, dużo  pisał. W swojej twórczości zajmował się tematyką obozową ; „Inny Świat”(1951) gdzie sporządził dokumentalny opis warunków obozowych, jakim byli poddani więźniowie w Związku Radzieckim. Inne jego utwory to” Żywi i umarli” książka w której znajdują się między innymi szkice o wybitnych pisarzach polskich, z charakterystyka postaw. Napisał też szereg dzienników pod wspólnym tytułem „Dziennik pisany nocą”, pierwszy tom w roku 1971, kontynuacja dziennika za lata 1972; 1973-1979; 1989-1992; 1992-1996; 1997-1999; tomy opowiadań i szkiców między innymi „Skrzydła ołtarza” (1960), są to opowiadania związane z pobytem we Włoszech, nasycone religijnością i nastrojem mistycznym; ”Upiory rewolucji” (1969), szkice o literaturze rosyjskiej.  W dzienniku wypowiada swoje refleksje na wiele tematów współczesnych, życia polonii, sztuki, historii, kultury, spotkań literackich i inne natury osobistej. W swojej twórczości zarówno obozowej jak tematycznie związanej z miejscami pobytu, refleksjach na temat dzieł sztuki, Gustaw Herling-Grudziński jest mistrzem słowa, doskonałym psychologiem duszy ludzkiej, wrażliwym obserwatorem i świadkiem swojego czasu, co stanowi o wartości jego pióra. Jest laureatem wielu nagród „Kultury”(1958); Jurzykowskiego(1964); Kościelskich(1966); „Wiadomości” (1981). Także włoskiej nagrody Premio Viareggio; międzynarodowej „Prix Gutenberg” i francuskiego Pen-Clubu. Zmarły w roku 2000 pisarz pochowany został w Neapolu, w tym roku mija pięć lat od jego śmierci.