W Elblągu odżywa wyjątkowy zwyczaj z XVII wieku — Mateczki Adwentowe, które w okresie przedświątecznym towarzyszą jarmarkom, seansom kinowym i festynom, łącząc edukację, kulturę i promocję miasta.
Kilkusetletnia historia Mateczek — kobiet niosących pomoc i świąteczną nadzieję — została ostatnio przywrócona dzięki lokalnej inicjatywie, która chce nie tylko przypomnieć zwyczaj, lecz uczynić go produktem turystycznym i edukacyjnym.
Grupa nieformalna „Trzy” przygotowała projekt, otrzymała grant Elbląskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Pozarządowych na uszycie historycznych strojów — dzięki temu Mateczki pojawiają się dziś w sześciu wersjach kostiumowych, oprowadzają po Starym Mieście, prowadzą warsztaty i spotkania międzypokoleniowe. W przedsięwzięcie zaangażowana jest Warmińsko-Mazurska Biblioteka Pedagogiczna im. Karola Wojtyły w Elblągu — a jedną z odtwórczyń i koordynatorek działań jest jej dyrektor, Elżbieta Mieczkowska.
Biblioteka przygotowała specjalną ofertę warsztatową (pierwsze zajęcia odbyły się już 9.12. – zachęcamy do obejrzenia zdjęć) pn. „Zwyczaje bożonarodzeniowe dawnych i współczesnych elblążan” — prowadzone z udziałem Mateczek Adwentowych. Do biblioteki przychodzi młodzież ze szkół, a w specjalnie zaaranżowanych przestrzeniach WMBP odbywają się inspirujące zajęcia przepełnione edukacją regionalną. Uczestnicy biorą udział w licznych, atrakcyjnych działaniach, takich jak przystrojenie stołu wigilijnego, dekorowanie pierniczków czy tworzenie ozdób świątecznych zgodnych z dawnymi elbląskimi zwyczajami. Jest miejsce na rękodzieło, kreatywność artystyczną, savoir-vivre, precedencję przy stole. W realizację warsztatów aktywnie zaangażowani są pracownicy WMBP w Elblągu — dzięki ich pracy oferta biblioteki jest ciekawa, merytoryczna i bardzo atrakcyjna dla różnych grup wiekowych. Zachęcamy do zapoznania się z całą naszą ofertą i kalendarium wydarzeń (https://wmbp.edu.pl/oferta/). Biblioteka — to wartościowe miejsce spotkań i edukacji, czego dowodem jest m.in. projekt „Mateczki Adwentowe”.
Fenomen Mateczek Adwentowych widoczny jest właśnie teraz w okresie przedświątecznym. Dzwoneczki przy koszykach pojawiły się podczas Elbląskiego Jarmarku Bożonarodzeniowego, seansów tematycznych w kinie Światowid oraz okazjonalnych festynów — to okres, gdy tradycja zyskuje największą ekspozycję i angażuje zarówno dzieci, jak i seniorów. Działania mają także wyraźny walor promocyjny.
Mateczki Adwentowe to dziś nie tylko rekonstrukcja — to żywy projekt edukacyjny i kulturalny, który łączy historię z aktywnością społeczną i promocją lokalnej tożsamości. Mateczek Adwentowych warto szukać podczas przedświątecznych wydarzeń, które zaplanowane są w Elblągu.
Kamil Czyżak
