25 sierpnia ubiegłego roku uchwalono nową ustawę o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Jest to kolejne uregulowanie prawne w tym zakresie.
Do tego aktu prawnego wydano kilka rozporządzeń. W przepisach tych określono zasady organizacji i działania systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw przeznaczonych do stosowania: w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także maszynach nie poruszających się po drogach; w instalacjach energetycznego spalania oraz statkach żeglugi śródlądowej; w wybranych flotach i przez rolników na własny użytek, w celu ograniczania skutków oddziaływania paliw na środowisko oraz zdrowie ludzi.
Ustawa zawiera przepisy ogólne, normy dotyczące systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw, przepisy karne, zmiany w przepisach obowiązujących, a także przepisy przejściowe i końcowe.
W zasadach ogólnych wyjaśniono 24 istotne dla tego aktu pojęcia takie jak: paliwa ciekłe, biopaliwa ciekłe, gaz skroplony (LPG), pojazd, stacje paliwa czy akredytowane laboratorium.
Kontrola paliw jest przeprowadzana w dwóch systemach: europejskim oraz krajowym.
W ramach europejskiej części systemu kontrolowane są benzyny (bezołowiowa 95 oraz 98), olej napędowy oraz biopaliwa ciekłe dostępne na stacjach paliwowych i zakładowych. W próbach benzyn i oleju napędowego badane są wszystkie parametry, które mają wpływ na środowisko naturalne (określone w dyrektywie 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 13.10.1998 w sprawie jakości benzyn i olejów napędowych zmienionej dyrektywą 2003/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 03.03.2003 r.). Stacje przeznaczone do kontroli w tym zakresie wybierane są losowo (system komputerowy).
Pozostałe działania realizowane są w ramach krajowej części systemu monitorowania i kontrolowania. Mają one na celu przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu niewłaściwej jakości paliw. Kontrolą objęte są następujące gatunki paliw: benzyna (bezołowiowa 95 oraz 98), olej napędowy, biopaliwa ciekłe, gaz skroplony (LPG), sprężony gaz ziemny (CNG) i lekki olej opałowy.
Zarządzanie systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw powierzono prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a przeprowadzanie kontroli z mocy prawa dokonuje Inspekcja Handlowa.
Wyniki ostatnich kontroli w Elblągu
Przeprowadzane kontrole jakości paliw na terenie miasta Elbląga od października 2006 roku do kwietnia 2007 roku nie wykazały niewłaściwej jakości paliwa.
Konsekwencje naruszania przepisów
Według przepisów karnych, kto wytwarza, transportuje, magazynuje lub wprowadza do obrotu paliwa ciekłe, biopaliwa ciekłe, gaz skroplony (LPG), sprężony gaz ziemny (CNG) lub lekki olej opałowy, które nie spełniają wymagań jakościowych, podlega grzywnie od 50 tys. do 500 tys. zł lub karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli paliwa stanowią mienie znacznej wartości, sprawca podlega grzywnie od 100 tys. do 1 mln zł lub karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli sprawca czynu określonego powyżej działa nieumyślnie, podlega grzywnie od 25 tys. do 250 tys. zł. W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie od 10 tys. do 25 tys. zł.
W przypadku stwierdzenia niewłaściwej jakości paliwa, sprawa jest kierowana przez Inspekcję Handlową do prokuratury.
Nowością w ustawie jest to, że określono kwoty minimalne grzywien. Przestępstwo to należy do przestępstw prawa karnego pozakodeksowego i można je zaliczyć do przestępstw przeciwko środowisku.
Do kogo udać się aby zgłosić nieprawidłowości?
Zgłoszenia paliwa niewłaściwej jakości można dokonać poprzez wypełnienie formularza na stronie www.uokik.gov.pl w zakładce paliwa lub osobiste poinformowanie właściwych miejscowo jednostek Inspekcji Handlowej. Jednocześnie na stronach Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów znajduje się wykaz stacji, gdzie przeprowadzono kontrole.
Z pewnością, aby wyeliminować wszelkie wynaturzenia na rynku paliw, potrzebna jest coraz lepsza współpraca organów zajmujących się kontrolą i wymiarem sprawiedliwości. Lepszej jakości paliwo to nie tylko dłuższa „żywotność pojazdów” i niższy koszt ich eksploatacji, ale przede wszystkim czystsze środowisko.
Radosław Rzepecki/Inspekcja Handlowa
