W odpowiedzi na nasz artykuł pt. "Hamujemy rozwój Próchnika?". Rozbudowa dzielnicy zniszczyłaby żuławski krajobraz, Katarzyna Wiśniewska, dyrektor Departamentu Urbanistyki i Architektury Urzędu Miejskiego w Elblągu przygotowała obszerne wyjaśnienie, które w całości publikujemy poniżej:
Próchnik w Elblągu - tyle mieszkaniówki, ile można
Uchwałą nr XII/370/2020 z dnia 25 czerwca 2020 r. Rada Miejska w Elblągu przyjęła zmianę zurbanizowanego fragmentu obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dzielnicy Próchnik w Elblągu: http://um-elblag.samorzady.pl/art/id/58770. Rozwój tej historycznej dzielnicy, z niwą siedliskową objętą ochroną konserwatorską, mógł zostać całkowicie zablokowany, gdyby Rada Miejska w większości zagłosowała przeciwko nieuwzględnieniu przez Prezydenta Miasta kilku uwag, de facto niemożliwych do uwzględnienia. Tak się nie stało i nowy plan miejscowy dla Próchnika został przyjęty, umożliwiając tym samym przekształcenie ok. 13 ha terenów rolnych na zabudowę mieszkalno-usługową. Plan miejscowy stanowiący akt prawa miejscowego będzie prawomocny po 14 dniach od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Zainteresowani mogli składać uwagi do projektu planu miejscowego w trakcie jego wyłożenia do publicznego wglądu od 01 kwietnia do 14 maja 2020 r. Należy pamiętać, że uwagi składają osoby, którym ustalenia planistyczne nie odpowiadają. Zatem grono osób zadowolonych z rozstrzygnięć projektowych nie zajmuje stanowiska na tym etapie procedury.
Wyjątkowo długa procedura planistyczna w przypadku Próchnika (uchwała intencyjna z 24 czerwca 2010 roku, czyli dokładnie 10 lat) świadczy o skomplikowanym charakterze planu, dylemacie rozwoju miasta „na zewnątrz”, tj. poza centrum, kiedy nie wszystkie tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową w granicach Elbląga zostały zagospodarowane. Planowanie przestrzenne jest bowiem obiektywne i odnosi się do miasta jako całości, chroniąc interes wszystkich mieszkańców.
Zgodnie z zaktualizowaną przez Radę Miejską w 2010 roku polityką planistyczną Elbląga, zapisaną w dokumencie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Miasto Elbląg, Próchnik stanowi obszar, na którym ze względu na ochronę krajobrazu wyklucza się realizację zabudowy. Wyjątkiem są istniejące już tereny zabudowane. Ponadto niwa siedliskowa objęta jest ochroną konserwatorską. Warto wspomnieć, że w roku uchwalenia ww. Studium ta sama Rada Miejska podjęła uchwałę intencyjną w sprawie zmiany planu dla Próchnika w ograniczonym zakresie, tzn. dla ograniczonego obszaru tej dzielnicy.
Z kolei według Studium historyczno-konserwatorskiego północnej dzielnicy Elbląga o nazwie Próchnik, sporządzonego w roku 2019 przez Narodowy Instytut Dziedzictwa na potrzeby przedmiotowego planu miejscowego, w celu ochrony wartości historycznych Próchnika w obrębie historycznej niwy siedliskowej odległość budynków mieszkalnych od drogi głównej nie powinna być większa niż 40 m, a przy pozostałych drogach powinno się wyznaczyć stałą linię zabudowy. Zapis ten oznacza, że nowe tereny inwestycyjne powinny mieć dostęp do istniejącej drogi lub nie generować żadnych kosztów gminnych.
Jest to efektem przede wszystkim ochrony krajobrazu, ale również bardzo istotnych regulacji w przepisach odrębnych odnoszących się do planowania przestrzennego. W szczególności obowiązku formułowania uwarunkowań w zakresie rozwoju gminy na podstawie możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, obowiązku wyznaczania kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przeznaczenia terenów na podstawie bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę, jak również wzmocnienia narzędzi ochrony krajobrazu.
Nie można zapominać, że Próchnik znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej, przez co postawione są wysokie wymagania nowej zabudowie, ale przede wszystkim zmiana przeznaczenia terenów rolnych na zabudowę mieszkaniową nie jest możliwa ze względu na występujące trudne warunki gruntowo – wodne i ochronę zbiorników wodnych oraz występowanie chronionych gatunków flory i fauny.
Jako przykład warto w tym miejscu omówić dwie z dziewięciu uwag wniesionych do projektu planu (nr 6 i 7), w treści których właściciele nieruchomości zawnioskowali przeciw sytuowaniu zbiornika wodnego (wyschłego) i zmianę przeznaczenia terenu celem powiększenia siedliska. W uzasadnieniu do nieuwzględnienia uwag Prezydent Miasta wyjaśnił, iż należy pozostawić przeznaczenie terenu zgodnie z projektem planu jako teren wód powierzchniowych śródlądowych ze względu na ochronę systemu odwadniania, biorąc pod uwagę fakt, że staw istniał w całości w 2012, a układ ochrony wód zgodnie z planem ochrony w granicach PKWE nie może być naruszany. Mówiąc wprost, Prezydent Miasta nie mógł we wnioskowany przez właściciela sposób gospodarować przestrzenią, a Rada Miejska podważać tego merytorycznego i obiektywnego stanowiska. W innym przypadku doprowadziłoby to do degradacji obszaru, a sam projekt planu miejscowego musiałby zostać odłożony na półkę i nikomu spośród właścicieli 13 ha przekształconego gruntu nie udałoby się rozbudować. Pozostałe uwagi wniesione do projektu planu miejscowego Próchnika dotyczyły albo terenów poza granicami projektu, albo terenów wyrobisk, czy wód śródlądowych.
Wnioski mieszkańców Próchnika, którzy planują budowę własnego domu uwzględniono w każdym możliwym przypadku, zgodnie z wytycznymi zawartymi w wyżej wspomnianych dokumentach strategicznych.
Plan miejscowy Próchnika odpowiada również na wytyczne Krajowej Polityki Miejskiej, jednego z instrumentów rozwoju społeczno-gospodarczego kraju przyczyniającego się do zwiększenia efektywności wydatkowania środków publicznych. KPM inicjuje korzystne dla miasta procesy w świetle zasady wykorzystania wewnętrznego potencjału obszarów miejskich, po to by racjonalniej gospodarować przestrzenią. Hasło „rozwój miasta do wewnątrz” oznacza poprawę ładu przestrzennego i powstrzymanie żywiołowej suburbanizacji. W Polsce obserwowany jest zanik skoordynowanego planowania przestrzennego, czyli uzasadnienia planowanych inwestycji w dokumentach planistycznych, powoduje niekontrolowany rozrost tkanki miejskiej na obszarach przeznaczonych dotychczas do innych celów. Chcąc uniknąć podstawowych błędów popełnianych w polskich miastach, generujących znaczne koszty, podjęty na ostatniej sesji plan miejscowy dla Próchnika przeciwdziała negatywnym zjawiskom suburbanizacji.
Podsumowując, tam gdzie było to możliwe, nowy plan miejscowy dla Próchnika przyjęty 25 czerwca 2020 r. dopuszcza nową zabudowę. W przypadku, gdy wszystkie tereny przeznaczone pod zabudowę zostaną zagospodarowane, zasadne będzie powrócenie do dalszego etapu rozwoju tej dzielnicy, jednakże priorytetowe wydaje się zadbanie o posiadane dziedzictwo, zdewastowaną tkankę architektoniczną, w tym domy podcieniowe, które z pewnością mogą stać się marką turystyczną Próchnika i Elbląga.
mgr inż. Katarzyna Wiśniewska
urbanista, dyrektor Departamentu Urbanistyki i Architektury
Urzędu Miejskiego w Elblągu
Przeczytałem raz, potem drugi coś tam o rozwoju miasta do wewnątrz, o żywiołowej suburbanizacji i jakimś niekontrolowanym rozwoju tkanek. Poczułem potrzebę konsultacji ze specjalistą od zdrowia psychicznego. Posługuje się językiem polskim, który jak sądzę opanowalem w wysokim stopniu. Kieruję się rozumieniem na poziomie osoby z wyższym wykształceniem. Z tekstu pani mgr inż. Wiśniewskiej zrozumiałem nic, dla mnie jest to jeden wielki bełkot. Dlatego potrzebuje aby ktoś zdiagnozowal moją zdolność percepcji bo przecież pani Katarzyna pisała to dla zwykłych ludzi takich jak ja, starając się im coś przekazać. Coś istotnego skoro zdecydowała się na publiczne wystąpienie. Ciekaw jestem czy niemozliwosc odbioru języka pani Dyrektor Departamentu dotknęła tylko mnie czy także inne osoby?
To nie Elbląg, to Próchnik.
Wielce szanowna Pani dyrektor. Sporządziliście plan, bazując na nieaktualnych podkladach geodezyjnych, wprowadzając nieprawdziwe informacje, krzywdząc z premedytacją właścicieli gruntów. Wasze tzw. "argumenty" nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Sztandarowym przykładem jest umiejscowienie wód stojących na cieku wodnym. mam nadzieję, że Wasz "plan" nie uzyska zatwierdzenia. Naszym radnym życzę więcej rozwagi.
w skorócie: KWW Wroblewskiego oszczedza tam gdzie moze i nie chce nowej zabudowy w Prochniku, zeby nie musieli tam rozbudowywac infrastruktury miejskiej typu drogi, chodniki, kanalizacja itd.
Temat próchnickiego Planu, to rzeczywiście wiele lat "chodzenia" przy tym. Wszyscy, łącznie z Narodowym Instytutem Dziedziczenia, mieli wiele do powiedzenia, poza mieszkańcami Próchnika. Trochę żartem, najlepiej byłoby ogłosić Próchnik skansenem, i jeszcze wymagać, aby mieszkańcy chodzili w sukmanach. Dla niektórych decydentów to jest gorący temat z powodu strachu, tak jak zaznaczono w jednym z komentarzy, przed urządzaniem infrastruktury. Trzeba by było ją budować, ale to ewentualny proces na wiele lat. Przypominam sobie plan Krasnego Lasu, dosyć odległy, jego skutki wyceniono chyba na ok. 40 mln, ale do dzisiaj niewiele zrealizowano. Próchnik to już wielopokoleniowa dzielnica, mająca swoje potrzeby, a ta centralizacja decyzji nie służy rozwojowi.
Jeszcze raz ja. Jeżdżąc po Elblągu widać, że potrzebna jest rewizja planów rozwoju miasta z lat PRL. Ktoś wtedy postanowił, że miasto będzie się rozwijało w kierunku północnym. Przyłączone zostały wsie z gminy Elbląg. Przez prawie pół wieku starczyło Elblągowi rozmachu zaledwie do Zajazdy, i to też nie bardzo. Prochnik leży zbyt daleko od centrum a nawet od linii zabudowy przedmieścia i w niczym nie przypomina dzielnicy miasta. Długo jeszcze pozostanie autonomiczna wsią, skądinąd bardzo urokliwą. Tymczasem poniechano w Elblągu, może pod wpływem niechęci mieszkańców Gronowa Górnego wytyczenia nowych granic miasta w oparciu o oś wschód - zachód, od Gronowa po Kazimierzowo. A właśnie tam rozwija się Elbląg i mógłby być już innym miastem bez kosztownych prób połączenia go z Zalewem Wislanym. Elbląg to miasto od początku związane z rzeką, nie zalewem. A obecnie tak w centrum, jak i na przedmieściach od rzeki odwrócone.
Niestety Krasny Las i Próchnik to jest 5 koło u wozu dla urzędników elbląskich. Zapomnieli jednak, że to oni omamili mieszkańców tych miejscowości wizją rozwoju i korzyści płynących z włączenia w granice Elbląga. Mieszkańcy Próchnika i Krasnego Lasu mogą teraz czuć się oszukani. Proszę zwrócić uwagę, jak pod względem infrastruktury technicznej rozwinęły się okoliczne miejscowości np. Pagórki, Łęcze, Pęklewo, Suchacz. Potrafiono tam pozyskać środki na kanalizację sanitarna, światłowody i inne dobrodziejstwa. Krasny Las 30 lat jako dzielnica Elbląga, a brakuje tu nawet zasięgu GSM. Zapomniana dziura. Elbląscy urzędnicy miejcie odrobinę przyzwoitości, uderzcie się w pierś, włączcie myślenie i zacznijcie działasz na rzecz mieszkańców tych dzielnic.
Planowanie przestrzenne to wyjatkowo trudna i złożona sprawa. Wam, komentującym wszem i wobec się wydaje, że na wszystkim się znacie i maci eprawo krytykować, oceniać, hejtować. Proponuję skończyć studia w zakresie gospodarki przestrzennej, zdobyć uprawnienia po latach praktyki, popracowac w tym zawodzie i wtedy wszysko będzie jasne :)