Kończy się rok kalendarzowy a wraz z nim upływa rok kadencji nowo wybranych władz samorządowych. Trwają intensywne prace nad zamknięciem budżetu 2011 r. – budżetu skreowanego przez poprzednie władze lokalne, a realizowanego przez obecnego Prezydenta Miasta.
Przy okazji nasuwa się refleksja: jaki ten rok był, jakie zadania zostały zrealizowane oraz w jakiej kondycji są finanse miasta Elbląg.
Budżet – główny motor rozwoju
Wymiernym narzędziem kreowania polityki lokalnej, w tym finansowej jest budżet miasta. Pełni on także funkcję informacyjną o priorytetach władzy na dany rok budżetowy.
Pozyskać, potem jakoś to będzie…
Priorytetem poprzedniej „ekipy rządzącej” było zwiększenie nakładów na inwestycje prorozwojowe wskutek absorpcji funduszy UE. W tym celu, czasami w pośpiechu przygotowywano wnioski aplikacyjne – z reguły bez przeprowadzania dokładnej analizy zasadności realizacji przedsięwzięcia, możliwości budżetowych pokrycia wkładów własnych, wyliczenia kosztów utrzymania inwestycji z chwilą jej zakończenia.
Stosowana przez poprzednią władzę praktyka pobudzania rozwoju miasta za wszelką cenę, do złudzenia przypomina mocno krytykowaną i w konsekwencji nie przynoszącą efektów teorię Keynesa i jego efekt mnożnika inwestycyjnego. W przypadku naszego miasta metoda ta pogłębiła niewydolność budżetu w 2010r. finansowania sektora samorządowego, świadczącego usługi publiczne dla społeczności elbląskiej.
Pragnę podkreślić, że priorytetem obecnych władz jest optymalizacja zadań prorozwojowych miasta, ale przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do realizacji zadania każde przedsięwzięcie jest poddane głębokiej analizie wraz z przeprowadzeniem oceny merytoryczno – finansowej w kontekście opłacalności.
Skutkiem działań uprzedniej władzy było, iż prawie wszystkie wnioski uzyskały pozytywną ocenę, co szczególnie negatywnie wpłynęło na wykonanie budżetu 2010r. W miesiącu wrześniu placówki oświatowe stanęły przed groźbą braku wypłaty wynagrodzeń dla pracowników w ostatnim kwartale. Zaczęły masowo tworzyć się zobowiązania wymagalne. W związku z tym podjęto decyzję o emisji obligacji komunalnych w wys. 45mln zł., z czego znaczna część obligacji została przeznaczona na sfinansowanie działalności bieżącej.
Także niekorzystnie wpłynęło to na kształt budżetu 2011r. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009r. począwszy od 2011r. organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące.
Tegoroczny opracowany przez poprzednie władze, zawierał:
- Dochody bieżące w wys. 394.520.985zł.;
- Wydatki bieżące w wys. 394.419.673zł.,
co skutkowało wygenerowaniem nadwyżki na działalności bieżącej (tzw. nadwyżki operacyjnej) w wys. 101.312zł. Oznacza to, iż maksymalny limit podwyższania wydatków w trakcie roku budżetowego wynosi ok. 100.000zł.
Tymczasem plan budżetu na 2011r. nie zabezpieczał kosztów działalności samorządu w układzie całorocznym. Brakowało ponad 20mln zł., w tym:
- na dz. „Oświata i wychowanie” głównie z przeznaczeniem na zabezpieczenie wydatków płacowych nauczycieli oraz na pokrycie zobowiązań z roku poprzedniego ponad 9mln zł.;
- zabezpieczenie zimowego utrzymania dróg i chodników ok. 1,5mln zł.;
- odszkodowanie z tytułu wykupu gruntów pod inwestycje tzw. „unijne” ok. 1,2mln zł.;
- na zabezpieczenie usług przewozowych w transporcie miejskim ok. 2mln zł.;
- na dodatki mieszkaniowe ok. 3mln zł.;
- pozostałe zobowiązania jednostek sektora finansów publicznych ok. 6mln zł.
Małe pole manewru
Nowo wybrane władze samorządowe stanęły przed wielkim wyzwaniem – poziom wydatków mógł być zwiększony jedynie o ok. 100tys.zł., gdy tymczasem niedoszacowanie wydatków wynosiło ponad 20mln zł.
Ponadto od 2011r. deficyt na działalności bieżącej nie mógł być pokryty przychodami zwrotnymi (np. kredytami, obligacjami).
Trudną sytuację finansową potęgował także liczony od 2011r. indywidualny wskaźnik zadłużania się samorządów, którego podstawą do wyliczenia są budżety w latach 2011 -2013. Cechą charakterystyczną tego wskaźnika jest, że jednostki samorządu terytorialnego poprzez prowadzoną przez siebie politykę w zakresie wydatków bieżących, mogą wpływać na własną zdolność do spłaty zadłużenia względnie do przeznaczenia części swoich dochodów bieżących na inwestycje.
Magiczne słowo – zoptymalizować wydatki
W lutym 2011r. został sporządzony Raport o stanie miasta i praktycznie od tego okresu rozpoczęła się mozolna praca mająca na celu zmniejszenie poziomu wydatków bieżących.
W I fazie zlikwidowano 2 jednostki budżetowe – Centrum Pracy i Pomocy oraz Miejskie Biuro Urbanistyczne. Następnie 30 marca 2011r. Prezydent Miasta powołał zespoły ds. przeprowadzenia racjonalizacji wydatków bieżących. Powstało 9 zespołów roboczych ds.:
- Oświaty i edukacyjnej opieki wychowawczej;
- Pomocy społecznej;
- Transportu publicznego;
- Gospodarki mieszkaniowej i geodezji;
- Gospodarki komunalnej;
- Kultury i dziedzictwa narodowego;
- Sportu;
- Administracji publicznej;
- Bezpieczeństwa publicznego.
Zespoły zakończyły pracę 30-09-2011r. W wyniku ich prac dokonano wielu zmian w wydatkach bieżących, skutkujących ich zmniejszeniem, m.in.:
- przeprowadzono badanie efektywności pracy w poszczególnych jednostkach organizacyjnych wraz z dokonaniem zmian w strukturach organizacyjnych;
- konsolidację niektórych grup wydatków na szczeblu samorządu w kontekście procedury o zamówieniach publicznych (energia, ubezpieczenia majątkowe, zakup materiałów, ochrona obiektów, obsługa prawna itp.).
Część efektów pracy zespołów została wprowadzona w 2011r., następne - w 2012r. W wyniku prac nad racjonalizacją wydatków bieżących wygenerowano nadwyżkę operacyjną ponad 20mln zł., a ponad 5mln zł. nadwyżki prognozuje się na 2012r.
Stabilizacja
Reasumując na początku 2011r. mocno były zagrożone finanse miejskie, jednak u schyłku roku należy podkreślić, iż sytuacja została ustabilizowana. Zabezpieczona finansowo jest optymalna sfera działalności bieżącej miasta bez konieczności ograniczania inwestycji.
Działania podjęte przez samorząd w 2011r. jednoznacznie świadczą o tym, że prawidłowe zarządzanie finansami miasta wymaga determinacji w przeprowadzeniu zmian w strukturze wydatków miejskich (częściowo wskutek zmian legislacyjnych) oraz poszukiwania możliwości ograniczania wydatków bieżących.
Efektem zmian wprowadzonych od roku obecnego jest i będzie zwiększenie nakładów na przedsięwzięcia prorozwojowe miasta, które są niezbędne w celu pozyskiwania inwestorów zewnętrznych do naszego miasta oraz stworzenie nowych miejsc pracy w Elblągu.
Rozalia Grynis
Zastępca Skarbnika Miasta
I to jest w końcu rzetelna informacja ze strony miasta i rzetelna odpowiedź na dotychczasowe wodolejstwo niektórych felietonistów....
Dla czego gdy przychodzę do UM w Elblągu ,nagle urzędnicy chowaą się PO katach ,uciekają do swych gabinetów ?Mają coś do ukrycia przed opinia publiczną ?
Priorytetem poprzedniej „ekipy rządzącej” ... czyli kogo? - poprzedni a zarazem obecny Zastępca Skarbnika Miasta - Rozalia Grynis, skąd taka nagła zmiana i zwrot ?
no prosze juz zaczela sie ofensywa publicystyczna elblaskich urzednikow z polecenia W. Strzelca
Szybki rozwój Elbląg zaprzepaszczacie cały czas rządzacy.Pytam się DLACZEGO nie kopie się mierzei - kanał przepływowy.Gdy byli inwestorzy którzy dowiedzieli się o przekopie i chcieli inwestować w Elblągu to zrezygnowali jak dowiedzieli się że PO nie kopie.Nie trzeba być wykształconym by stwierdzić ze przekop przynosił by duże zyski i rozwój całego regionu w tym Elbląga.Jeszcze nic straconego zacznijcie kopać !!!!!!!!!!!!!!!!
no a teraz czekam na reakcję Wilka, Zielińskiego oraz Wróblewskiego!!!!!!!! Za tam tej kadencji doprowadzono do makabry kto za to odpowiada? Czyżby oprócz tych co wiadomo nie powinno się posądzić i osądzić grupy polityczne oraz poszczególne osoby za popieranie w ostatnich wyborach byłego już prezydenta Henia siedemdziesięciolatka? Co na te fakty pan Rembelski?
No to się Pani Skarbnik pokazała przykład lojalności! Zadziwiony
kolejna felietonistka!!!! Był Edzio, Włodzio. Kosecka, a teraz zastępca skarbnika? Czekam na felieton sensacyjny Lewandowskiego!!!!!
Pora zamienić jednego wice na jakiegoś Koperfilda!!!!!!
Droga Pani Grynis, jesli chce sie Pani wypowiadac na temat slusznosci teorii ekonomii, to powinna Pani zaczac od zwiekszenia swojej wiedzy w tym zakresie. Stwierdzenie "mocno krytykowana i w konsekwencji nie przynosząca efektów teoria Keynesa" jest nieprawidlowe. Po pierwsze, to zdanie sugeruje, ze to krytyka jest powodem nieefektywnosci teorii, co jest malo logiczne. Po drugie, dyskusja na temat slusznosci teorii keynsowskich trwa w ekonomii od 75 lat i jak do tej pory nikt jej jednoznacznie nie obalil. A wrecz przeciwnie, prosze zauwazyc, ze kryzys z roku 2008 wywolal powrot keynesizmu i rzady na calym swiecie siegnely po narzedzia zarowno fiskalne jak i monetarne majace na celu wyprowadzenie gospodarki z zapasci. Po trzecie, efekt mnoznika nie ogranicza sie tylko do teorii Keynesa i jest podstawa wzrostu gospodarczego. Na dzien dzisiejszy, ekonomisci sa w wiekszosci zgodni co do slusznosci tych posuniec. Takie srodki nie gwarantuja wzrostu gospodarczego w dlugim okresie (miedzy innymi ze wzgledu na racjonalne oczekiwania), ale na krotka mete moga przyniesc wymierne korzysci, przykladem jest gospodarka brytyjska w latach 2009-2010. Podsumowujac, Keynes zasugerowal zespol srodkow dla polityki gospodarczej, ale ich skutecznosc w praktyce jest raczej kwestia umiejetnosci ich zastosowania (czas, rodzaj wydatkow, wielkosc mnoznika w gospodarce, sytuacja wyjsciowa itd.). Pozdrawiam serdecznie.