Podstrony / Elbląskie Muzeum

Muzeum w Elblągu powołano do życia uchwałą Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Roku Jubileuszowego Miasta Elbląga w dniu 24 marca 1954 r., który przejął na siebie cały trud organizacji placówki. Jego zaczątkiem były odnalezione zbiory dawnego Muzeum Miejskiego. Zabytki archeologiczne odnaleziono w Rakowie, natomiast w piwnicach przedwojennego muzeum przy ul. Wigilijnej odkryto pozostałości dawnej kolekcji rzemiosła artystycznego.

Pierwszymi etatowymi pracownikami Muzeum w Elblągu byli M. Maciąg, W. Wypycha i M. Czapska. W roku powołania do życia Muzeum otrzymało swoją siedzibę, którą były kamieniczki nr 11 i 12 przy ul. Wigilijnej. Tam też 8 czerwca 1954 roku otwarto pierwsze wystawy: 1. Rzemiosło elbląskie, 2. archeologia, 3. Elbląg dawny i dzisiejszy w fotografii doku­mentalnej, 4. wystawa malarska amatorów.

Początkowo muzeum działało bez osobowości prawnej, w związku z czym, trzeba je było „przekazać” Ministerstwu Kultury i Sztuki. Nastąpiło to 12 lutego 1955 r. na mocy zarządzenia nr 25, wydanego przez Ministra Kultury i Sztuki, w którym czytamy: ,,W związku z potrzebą powiększania liczby muzeów na Pomorzu Gdańskim oraz umożliwienia dalszego pro­wadzenia placówki muzealnej w Elblągu, powstałej z inicjatywy miejscowego spo­łeczeństwa, zarządza się co następuje: przejęta placówka nosić będzie nazwę MUZEUM w ELBLĄGU. Nadzór nad Muzeum w Elblągu sprawuje Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków za pośrednictwem Okręgowego Muzeum Pomorskiego w Gdańsku. Muzeum prowadzone będzie z kredytów budżetowych Ministerstwa Kultury i Sztuki. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania, z mocą od 1 stycznia 1955r.". Na stanowisko kierownika i kustosza Muzeum został powołany Henryk Cieśla, dotychczasowy kierownik Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. Oprócz kie­rownika w Muzeum pracowały jeszcze dwie osoby. Po odejściu na emeryturę kustosza Henryka Cieśli, z końcem roku 1960, kierownikiem Muzeum została mgr Danuta Milewska (dotychcza­sowy asystent Muzeum).

Ze względu na niezadowalający stan techniczny budynku muzealnego, cia­snotę i nieprzystosowanie do funkcji placówki naukowo-oświatowej -Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Elblągu, podjęło uchwałę i zatwierdziło projekt prze­niesienia Muzeum do dawnego gmachu Gimnazjum Elbląskiego, który był pier­wotnie (XIII—XV w.) częścią podzamcza.

W roku 1973 Muzeum przeniosło się z kamieniczek przy ul. Wigilijnej do budynku dawnego Gimnazjum. Przenosiny powiązane były z obchodami 500 -lecia urodzin Mikołaja Kopernika. Natomiast w roku 1987 z okazji 750 - lecia miasta Elbląga oddano do użytku Muzeum budynek tzw. Podzamcza.

Zbiory Muzeum w Elblągu to zarówno spuścizna po przedwojennym Muzeum Miejskim, którego początki sięgają roku 1864, jak również nabytki i dary powojenne związane z historią miasta Elbląga i regionu. Jest to szczególnie dobrze widoczne na przygotowywanych co kilka lat wystawach prezentujących wszystko to, co w danym okresie udało się Muzeum kupić, lub co Muzeum otrzymało od ofiarodawców. O tym, iż mieszkańcy Naszego miasta są zainteresowani tym, co dzieje się w Muzeum znakomicie świadczy fakt, że w latach 2002-2003 dzięki Nim możliwe było zorganizowanie wystawy „Elbląg i elblążanie w fotografii własnej lata 40-e i 50-e”, obrazującej odradzanie się życia w zniszczonym Elblągu.

W ostatnich kilku latach pozyskano bardzo bogate kolekcje zabytków pochodzących z badań wykopaliskowych na Starym Mieście w Elblągu, wczesnośredniowiecznej osadzie w Janowie Pomorskim - Truso oraz cmentarzysk gockich w Weklicach, Lubieszewie i Świętym Gaju.

Muzeum w Elblągu jest placówka naukowo-badawczą. Wspomniane wyżej zbiory archeologiczne zostały pozyskane w trakcie badań terenowych, które były prowadzone przez Muzeum (Truso, Stare Miasto), a także w wyniku współpracy z innymi jednostkami badawczymi (cmentarzysko w Weklicach jest badane przez Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie).

W ostatnich kilku latach pozyskane zbiory archeologiczne były pokazywane na kilku wystawach, m.in. „Barbaricum - tam gdzie trzema gardzielami morze spija wody Vistuli”, „Życie w mieście hanzeatyckim na podstawie badań archeologicznych w Elblągu”, które bardzo chętnie były odwiedzane przez elblążan i nie tylko.

Działalności Muzeum w Elblągu nie ogranicza się tylko do Naszego kraju. Zabytki odkrywane na Naszym terenie prezentowane są często na arenie międzynarodowej. Na wystawie „Europa około 1000 roku” (Europas Mitte um 1000), organizowanej pod auspicjami Rady Europy, prezentowane były zabytki Janowa Pomorskiego - Truso. Wystawa ta odwiedziła Budapeszt, Bratysławę, Pragę, Berlin. Natomiast na wystawie „Życie średniowiecznego miasta” we Friesach w Austrii pokazywane były zabytki obrazujące życie średniowiecznych mieszkańców Elbląga.

W Muzeum w Elblągu poza pracami naukowo-badawczymi prowadzona jest szeroko zakrojona działalność edukacyjna, skierowana szczególnie do młodzieży szkolnej. Polega ona, przede wszystkim, na organizowaniu różnego rodzaju wykładów popularyzatorskich tzw. lekcji muzealnych. Są one przygotowane w taki sposób, aby były atrakcyjne dla dzieci z przedszkoli czy pierwszych klas szkoły podstawowej, jak też dla młodzieży gimnazjalnej i szkół średnich. Ich celem jest przybliżenie, szczególnie młodym ludziom, wiedzy o Naszym mieście i regionie, zapoznanie ze specyfiką funkcjonowania pracy w muzeum.

Poza działaniami skierowanymi do młodego pokolenia, Muzeum bierze udział w akcjach takich jak Dni Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Europy, w ramach których organizowane są prelekcje, wykłady lub wizyty na wykopaliskach.

W dzisiejszych czasach takie placówki jak muzea, pomimo mecenatu państwa czy samorządów, nie są w stanie poradzić sobie bez pomocy instytucji i firm prywatnych. Do czego serdecznie zapraszamy wszystkich, którzy pragną, by Muzeum w Elblągu nadal było wizytówka naszego miasta.